Eski Bir Romandı Aşkımız

Yusuf Korkmaz

Kavim romanında tanımıştım Başkomser Nevzat’ı. Benim için soruşturmayı yöneten bir memurdu. Kurgu bir karakterden başkası değildi. Ta ki emektarıyla Kurtuluş’a gidip, Tatavla’da Evgenia’yla buluştuğu bölüme kadar. Tatavla’nın kapısından giren Başkomser, önce mekanı ardından da Evgenia’yı anlatmaya başlamıştı. O andan itibaren ne idüğü belirsiz bir yazarın soğuk bir kurgusu olan Başkomser Nevzat, canlı kanlı bir karaktere dönüştü benim için.

Ardından uzun bir zaman, pek çok roman ve onlarca Nevzat hikayesi geldi geçti. Bu sürede daha yakından tanıdım Nevzat’ı, Ali’yi, Zeynep’i, Evgenia’yı ve hatta Bahtiyar’ı. Fakat hiçbir hikayesinde, Beyoğlu’nun En Güzel Abisi’nde bile, Kavim’de tanıdığım kanlı canlı Nevzat’ı bir kere daha göremedim. (Elbette benim beceriksizliğim.) Bunun için üstadın başlı başına yeni bir “Başkomser Nevzat kitabı” hazırlaması gerekiyormuş. Aşkımız Eski Bir Roman isimli kitabın ilk hikayesinde Tatavla’nın kapısından giren ve elinde salata tabağıyla Evgenia’yı gören Başkomser’le birlikte nihayet eski bir tanışı görmüş oldum.

Yeni Yayınevi

Başkomser Nevzat’ın yeni kitabı üç farklı kısa hikayeden oluşuyor. Kitapla aynı ismi taşıyan ilk hikayede, Pera Palas’ta Agatha Christie’nin odasında Agatha Christie kılığında bir katil tarafından öldürülen varlıklı bir edebiyat aşığının cinayeti anlatılıyor. “Overlokçu Kız” başlıklı ikinci hikayede, Bağcılar’da yaşayan gariban bir kızın öldürülmesi işleniyor. “Sergey Nikolayeviç Jerkovski’ye Ne Oldu?” başlıklı son hikayede ise kansere çözüm bulan Rus doktorun konferans için geldiği Türkiye’de bir cinayet soruşturmasının içine nasıl düştüğü anlatılıyor.

En başından uyarmak gerekir ki soruşturmalar, olaylar alışık olduğumuz romanlardaki gibi uzun uzadıya sürüp gitmiyor. Vakalar bir iki gün içerisinde çözülüyor. Malum, Ahmet Ümit’in tüm kitapları artık Yapı Kredi’den çıkacak ve aslında bu, yılın en büyük transfer haberi. Zira Ahmet Ümit, kitapları çok satan “garanti yazarlar”dan. Bu bakımdan belki de bu kitabı yeni bir yayınevine merhaba veya asıl büyük soruşturmadan evvel “Başkomser Nevzat Özel Bölümü” gibi düşünebiliriz. Nitekim soruşturmanın içine serpiştirilen ve Nevzat’ın ağzından dökülen bazı cümleler bunu destekliyor.

Hikayelerin soruşturma bölümleri haricindeki konuşmalar ve olaylar Nevzat ve çevresindekilerin günlük hayatlarına dair hadiseler çerçevesinde gelişiyor. Örneğin Nevzat’ın ekonomik sıkıntılar yaşayan ve kredi çekmek zorunda kalan Evgenia’ya yardımcı olması ve düğün masrafları sebebiyle zorluklar yaşayan Ali’ye yardım etmek istemesi, karakterlerin gerçeğe yaklaştığı bölümler olarak karşımıza çıkıyor. Yine Nevzat’ın evlat edindiği Suriyeli Azez’in, sırf mülteci olduğu için okuldan atılmak istenmesi, toplumsal anlamda hoşgörü ve tahammül sınırımızın geldiği noktaya işaret ediyor ve tam da bu yüzden bugüne uygun bir mesaj veriyor.

Soruşturmaların Ötesinde Bir Nevzat

Nevzat ve Ali arasında birkaç yerde karşımıza çıkan abi-kardeş ya da baba-oğul ilişkisi, Nevzat’ın Ali’ye dair öğütleri, bence diğer romanlara nazaran bu kitapta daha fazla işlenmiş.

Toplumsal yaşamdaki ahlaki çöküntülerin ve ayyuka çıkan haz meselelerinin önce yadırganması, ardından çekingen bir tavırla yargılanması titizlikle yazıya dökülmüş. Hayatın temel alanlarında yüzleştiğimiz çöküntüler karşısında, ilk etapta kamuoyunun baskısıyla ortaya çıkan hoş görme refleksinin, bir süre sonra içten içe rahatsızlığa dönüşmesi, buna rağmen hissedilen rahatsızlığın dile getirilmesi noktasında yaşanan tereddütler ve çekingen imalar, hikayelerde açık biçimde görülebiliyor.

Bu örnekler ve diğerleri dikkate alınırsa kitabın, sürükleyici polisiye romanlardan farklı olduğunu rahatça söyleyebiliriz. Üstadın diğer kitapları bize, uzun soluklu soruşturmaların, pek çok zanlının, son ana kadar masumiyetlerine tam anlamıyla ikna olunamayan kurbanların arasında bir Başkomser Nevzat hikayesi sunuyordu. Bu kitapta ise tam tersi, Nevzat’ın hikayesi arasında karşımıza çıkan soruşturmaları okuyoruz. Netice itibarıyla Başkomser Nevzat’ın bu kitabını, alışılagelmiş Nevzat romanlarından ve yazarın polisiyelerinden farklı olduğunu bilerek, büyük beklentilere girmeden okumalıyız.