Emine Tokatlı, Gülnur Yıldız
TÜRKİYE
Belediyelerden “Evde Kal, Biz Sana Kitabını Getirelim” Kampanyası
Bodrum, Çavırova, Pendik, Sancaktepe, Şahinbey ve Ümraniye gibi birçok il ve ilçe belediyeleri, koronavirüs tehlikesinden korunmak için vatandaşların evlerinde kaldığı bugünlerde daha fazla kitap okunsun diye bir kampanya başlattılar. Sosyal medya hesaplarından vatandaşlara “Evde Kal Kitap Oku, Kitaplarınız Bizden” çağrısı yapıldı. Kısa sürede sosyal medyada büyük ilgi ve beğeni toplayan kampanya kapsamında belediyeler kendilerini arayan vatandaşların evlerine ekipler tarafından dezenfekte edilen kitapları teslim ettiler. Binlerce kitap dağıtılan kampanyada belediye başkanları özellikle öğrencilere “Evde olduğunuz süre içinde günlerinizi boş geçirmeyin, hedeflerinizin, hayallerinizin ve ideallerinizin gerçekleşmesi için bol bol kitap okuyun.” mesajlarını iletti.
O Gazeteler Artık Tozlu Raflarda Değiller
İstanbul Üniversitesi Merkez Kütüphanesi, 1928-1942 yılları arasında yayımlanmış 581 bin 106 sayfadan oluşan 55 yerel ve ulusal gazeteyi OCR tekniğiyle tarayarak çevrimiçi erişime açtı. Merkez Kütüphane koleksiyonunda yer alan ve bir kültür hazinesi olarak görülen koleksiyonda yaklaşık 18 bin 422 adet cilt gazete yer alıyor. Merkez Kütüphane, gazeteleri Osmanlıca, Rumca, Bulgarca, Fransızca, Almanca, İngilizce ve Türkçe gibi çeşitli dillerde yayınlıyor. Çalışmaları sürmekte olan proje kapsamında, teknik işlemleri tamamlanan gazeteler sisteme aktarılmaya devam ediyor. Dileyen herkes nek.istanbul.edu.tr adresinden gazetelere erişebiliyor.
Online Kütüphaneler ve Arşivler Erişime Açıldı
“Hayat Eve Sığar” sloganıyla hayata geçirilen “Evde Kal” günlerinde her türlü bilgi ve kaynağa ulaşmak adına hem dünyadan hem de Türkiye’den online kütüphane ve arşivler kitapseverlerin kullanımına açıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan “Etkin Kütüphane Evinizde” etkinlikleri kapsamında farklı içerikler ve online aktiviteler sosyal medya hesapları üzerinden canlı olarak takip edilebilecek. Yine Bakanlık tarafından başlatılan “Kütüphanem Cepte” mobil uygulaması ile de okurlar e-devlet üzerinden kütüphanelere üyelik gerçekleştirebilecek ve sistemde bulunan e-kitapları ücretsiz olarak okuma imkanı bulabilecek. Aynı zamanda görme engelli vatandaşlar da “konusankitaplik.mkutup.gov.tr” adresinden hizmet veren “Milli Kütüphane Konuşan Kitaplık” vasıtasıyla 11 profesyonel kayıt stüdyosunda hazırlanan sesli kitaplardan yararlanabilecek. Dünyada ise Cambridge Üniversitesi Yayınevi 700 ders kitabını, dünyanın en büyük dijital kütüphanesi olarak gösterilen archive.org kendi kaynaklarını, 15 milyondan fazla kitabı ve ABD başta olmak üzere dünyanın birçok ülkesinden 150’ye yakın üniversitenin iş birliğiyle kurulan online kütüphane HathiTrust, www.hathitrust.org adresinden 3 milyona yakın eseri okurların kullanımına açtı. Bu arşivlerde Türkiye ve Türk tarihiyle ilgili kaynakların da yer aldığını hatırlatmak isteriz.
BELÇİKA
Belçika’daki 100 Bin Nadir Eser Dijitalleştiriliyor
Önümüzdeki Eylül’de yüksek güvenlikli bir filo, Belçika’nın Antwerp kentindeki 17. yüzyıldan kalma bir binaya gidecek ve beş bin nadir eseri içeren kargoyu korumalı olarak taşıyacak. Son zamanlarda, Antwerp’teki Hendrik Conscience Heritage Kütüphanesi ve Plantin-Moretus Müzesi, Google Kitaplar ile anlaşarak önümüzdeki üç yıl içinde 100 binden fazla tarihi eseri dijitalleştirmeyi amaçladıklarını duyurdu. Google’a göre bu girişim bölgenin tarihi ve edebiyatı konusunda gelecekteki araştırmaları önemli ölçüde etkileyebilir. Şu anda 1,5 milyondan fazla kitaba ev sahipliği yapan Hendrik Conscience Heritage Kütüphanesi 1481 yılında bir memurun şehre 41 kitap bağışlamasıyla kuruldu. Ancak ilk koleksiyon 1576’da çıkan yangında kül oldu ve geriye sadece 3 kitap kaldı. Bugün ise koleksiyon yaklaşık 32 km uzunluğunda bir kitap rafını kapsıyor. Kitapları Antwerp dışına çıkarıp sonra geri getirmenin ve
dijitalleştirmenin yılları alacağı düşünülüyor. Bazı hassas eserler kütüphane ve müze içerisinde taranacak. Proje yöneticisi Wante, Google’ın dijitalleştirme tesisinin yerini açıklayamayacağını söylüyor.
İNGİLTERE
Düşman Hayırsever
Koronavirüs krizi sebebiyle İngiltere kitapçılarının rahat bir nefes almasına olanak sağlaması amacıyla başlatılan yardım kampanyasına 250 bin sterlin bağışlayan gizli bağışçının, kitapçıların yıllardır bir numaralı düşmanı olarak görülen e-perakende satış devi Amazon olduğu ortaya çıktı. Ülkenin dört bir yanında bulunan kitapçılar sosyal mesafe kuralları gereğince kapılarını kapatmak zorunda kalınca, yaklaşık bir ay önce London Review Bookshop’tan Gayle Lazda, Picador’s Kishani Widyaratna ve Daunt Books yayıncısı Zeljka Marosevic tarafından bir yardım kampanyası başlatıldı. Başlangıçta 10 bin sterlin toplanması düşünülen kampanyaya Candice Carty-Williams, Adam Kay ve David Nicholls gibi yazarlardan destek geldi. Penguin Random House ve Booksellers Association gibi kuruluşların da kampanyaya destek vermesiyle fon hedefi 100 bin sterline çıkarıldı. Çarşamba günü Bookseller takma adıyla isimsiz bir hayırseverin fona 250 bin sterlin bağış göndermesiyle 380 bine yakın bir bağışın toplandığı bildirildi. Perşembe günü Hicks, spekülasyonların ortadan kalkması için bir dergiye bu bağışı yapanın Amazon olduğunu açıkladı. Bağışçının kimliği kimi kitapçılar için üzücü olabilir çünkü Amazon uzun zamandır birçok kitapçının kapanmasının birincil nedeni olarak görülüyordu.
Yazının tamamını Okur’un 14. sayısında bulabilirsiniz: https://bit.ly/2CBpiBG
