Tahir Ceyhun Yıldız
Bu alanda yapılan çalışmaların çoğunda “Yunus Emre’nin kabri A şehrindedir” denilerek devamında da o şehirde olduğuna dair deliller getirilmeye çalışılmış. Özçelik’in çalışması ise bu hususta tüm bölge ve rivayetleri ihtiva eden bir çalışma ve bu yönden sayılı eserlerden.
Herkesçe malum; Anadolu yer altı ve yer üstü kaynakları bakımından mümbit olduğu gibi, aşk ehli, kalp ehli, söz ve ilim ehli, gaza ehli, sahavet ehli büyüklerimiz veçhinden de mümbittir. Envai çeşit bitki, maden ve zenginlikler Anadolu sathında mevcut olduğu gibi, gönül bahçelerinin bahçevanları da türlü türlüdür. Peygamber türbeleri, cihat için Hicaz’dan Anadolu’ya ve İstanbul önlerine dek gelmiş sahabe; insanları Allah ve Rasulü’nün yoluna davet etmek ve marifetullahı, hubbullahı, hubb-u Rasûlullah’ı kalplere nakşetmek için Horasan’dan Anadolu ve Rumeli’ye intişar eden veliler, küffar ve bid’atçılarla yalınkılıç cihat eden şehitler, gaziler, irfan yolunun âşık-ı sadıkları… Bu âşıklardan, velilerden birisi de namı Türkiye’ye ve dahi dünyaya şamil; Türkiye’nin birçok şehrinde makamı bulunduğu gibi, “yüreğimizde bir şahdamar” mesabesinde olan Azerbaycan’ımızda dahi kabri bulunun Yunus Emre Hazretleri’dir.
Tüm Bölge ve Rivayetleri İhtiva Eden Bir Çalışma
Ömrünü Yunus Emre’ye adamış; binaenaleyh Battalgazi, Nasreddin Hoca, Süleyman Çelebi ve Mehmed Akif hakkında yazıları, incelemeleri ve kitapları bulunan, Eskişehirli –bunu özellikle belirtirim- yazar ve şair Mustafa Özçelik’in kitabı Yunus Emre’nin Şehirleri alanında bir boşluğu dolduruyor. Yunus Emre’nin kabri, makamı yahut sırf ismi Yunus diye bilindiği için Yunus Emre kabri diye isimlendirilen konumlardan müteşekkil hazırladığı güzide bir çalışma. Nitekim bu alanda yapılan çalışmaların çoğunda “Yunus Emre’nin kabri A şehrindedir” denilerek devamında da o şehirde olduğuna dair deliller getirilmeye çalışılmış. Özçelik’in çalışması ise bu hususta tüm bölge ve rivayetleri ihtiva eden bir çalışma ve bu yönden sayılı eserlerden.
Yunus Emre Kaç Şehirde Var?
Özçelik kitabında, Yunus yahut Yunus Emre türbesi/makamı olarak bilinen Eskişehir, Karaman, Aksaray başta olmak üzere on dokuz konumu açıklar ki bunlardan ikisi Afyon’da, beşi ise Isparta’nın ilçelerindedir. Kitabın sonunda da bu on dokuz merkeze, daha önce yapılan çalışmalardan hareketle en az on merkezi daha ilave eder. Özçelik, bu konumlar içerisinde Eskişehir, Karaman ve Aksaray merkezleri üzerinde özellikle durur. Çünkü Yunus Emre’nin bu üç şehirden birinde olma ihtimali, diğerlerine nazaran daha mantıklı; daha sağlam delilli ve kaynaklıdır. Eskişehir’le ilgili üç bilgiyi aktarayım, gerisi merak edip okumaya niyetlenenlere kalsın. Kadim eserlerde “Kütahya suyunun –Eskişehir’den geçen Porsuk- Sakarya suyuna karıştığı yerde” ve “makam-ı mübarekleri Sarıköy’dedir” şekliyle Yunus Emre’nin doğduğu köy olan Sarı Karye (Sarıköy)’ye atıfta bulunulması ve Tapduk Emre için: “Sakarya nâm nehre karîb –yakın- bir karyede…” şeklindeki bilgi Yunus’un ve Tapduk’un Eskişehir’de olma ihtimaline sunulan delillerdendir. Özçelik bu üç yerle beraber diğer yerler hakkındaki kaynak ve rivayetleri de kitabında anlatmış, doyurucu bilgilerin sonunda bu tartışmaların asırlar öncesinden bugüne devam ettiğini, bundan sonra da devam edeceğini belirtmiş ve her ilin uhdesinde taşıdığı hassasiyete saygılı olmamız gerektiğini ifade ederek kitabını nihayete erdirmiştir.
Yazının tamamını Okur’un 27. sayısında bulabilirsiniz: https://www.okurdergisi.com/okuru-nerede-bulabilirsiniz/
