Zihin Beden Problemi ve Zihin Felsefesi
Mehtap Doğan
Zihin felsefesi, çağdaş felsefenin en derin ve dinamik tartışmalarını barındıran bir alan olması sebebiyle giderek artan bir öneme sahiptir. Zihin felsefesinin hızla gelişim dönemine girdiği ve bağımsız bir felsefi disiplin olarak anılmaya başladığı tarihler 1950’li yıllara denk gelse de muhtevası bakımından köklerini çok daha geriye götürmek mümkündür. Zihin felsefesi, Anglosakson dünyada analitik felsefeciler tarafından güçlü bir şekilde sahiplenilmesine rağmen Kıta felsefesinin de bu alana katkısı yadsınamazdır.
Andrew Bailey tarafından der- lenmiş makalelerden oluşan Zihin Felsefesi’nde ağırlık analitik zihin felsefesi tartışmalarına verilmiş olsa da Descartes, Husserl ve Merlau Ponty’nin zihnin doğasına yönelik düşünceleri kitabın hemen başındaki ilk üç makale ile ele alınmıştır. Böylelikle birçok zihin felsefesi kitabında bulunmayan fenomenoloji tartışmaları ile zihin felsefesinin felsefe tarihindeki izlerine yer verilerek okuyucuya geniş bir perspektif sunulmuştur.
Genişletilmiş Zihin
Kitap içerisindeki her bölüm farklı bir yazar tarafından zihin felsefesi literatüründe önemli yere sahip olan yaklaşımlar üzerine eleştirel bir dille yazılmıştır. Davranışçılık, özdeşlik kuramı, işlevselcilik gibi klasik yaklaşımların yanı sıra temsilcilik, nörofelsefe, genişletilmiş zihin ve bedensel biliş gibi güncel zihin felsefesi teorilerinin de betimleme ve analizinin yapılması kitabın akademik değerini yükselten detaylar olarak göze çarpmaktadır.
Zihin felsefesi temelde zihnin doğası üzerine yapılan sorgulamalardan oluşan bir alan olsa da derinleştikçe özelleşen tartışma konularını içerisinde barındırmaktadır. Zihin-beden problemi, bilinç, özgür irade, yönelimsellik, eylem, duygular, yapay zeka ve başka zihinler problemi gibi birçok konu zihin felsefecilerinin ilgi ve araştırma alanı içerisindedir. Şüphesiz ki zihin felsefesi literatüründe en geniş yeri kaplayan tartışma, bu alanın özerk bir felsefe kolu olmasındaki en önemli etkenlerden birisi de olan zihin-beden problemidir.
Yazının tamamını Okur’un 15. sayısında bulabilirsiniz: bit.ly/3idf6PP